Πολιτισμός, πίστη και φύση: Μια περιήγηση στα κυριότερα αξιοθέατα του Δήμου Ωρωπού

 

Από το αρχαίο Αμφιάρειο έως το σύγχρονο Terra Vibe, από τα μοναστήρια έως τους φυσικούς υδροβιότοπους, ο Ωρωπός παραμένει ένας τόπος που συνδυάζει ιστορία, φύση και πολιτισμό. Ένας δήμος που δεν σταματά να εξελίσσεται, κρατώντας όμως πάντα ζωντανή τη μνήμη και την ομορφιά του τοπίου του.

Παρακάτω παρουσιάζουμε μερικά από τα πιο ξεχωριστά αξιοθέατα του τόπου:

 Η λίμνη Μπελέτσι (Αφίδνες)

Κρυμμένη στις ανατολικές πλαγιές της Πάρνηθας, η τεχνητή λίμνη Μπελέτσι σε υψόμετρο 600 μέτρων θυμίζει σκηνικό βγαλμένο από τις Άλπεις. Δημιουργήθηκε τη δεκαετία του ’70, αρχικά ως έργο ύδρευσης, και σήμερα αποτελεί έναν φυσικό παράδεισο για υδρόβια πουλιά, πάπιες, κύκνους και νεροχελώνες. Η ήσυχη ατμόσφαιρα και η μικρή της έκταση (περίπου 7 στρέμματα) την καθιστούν ιδανικό προορισμό για περιπάτους, φωτογραφία και μικρές αποδράσεις από την πόλη.

Το μετόχι του Γυναικείου Ιερού Ησυχαστηρίου της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (Αγίου Πορφυρίου)

Στο Μήλεσι, ανάμεσα στον Ωρωπό και τη Μαλακάσα, βρίσκεται το γνωστό μετόχι του Ιερού Ησυχαστηρίου της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, που ίδρυσε ο Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης. Από το 1981, το μοναστήρι αναπτύχθηκε σε σημαντικό προσκύνημα, προσελκύοντας χιλιάδες πιστούς. Το επιβλητικό καθολικό και ο περιβάλλων χώρος αποπνέουν γαλήνη και πνευματικότητα.

Το Μουσείο Ζυγομαλά (Αυλώνα)

Το Μουσείο Ζυγομαλά, ιδρυθέν το 1937 από τη Λουκία Ζυγομαλά, αποτελεί κιβωτό της ελληνικής λαϊκής τέχνης. Στις προθήκες του εκτίθενται αυθεντικά δείγματα παραδοσιακών κεντημάτων και φορεσιών, που αφηγούνται την εξέλιξη της ελληνικής ενδυματολογίας μέσα από τα μοτίβα και τις τεχνικές των σχολών της περιοχής. Ένας μικρός, αλλά πολύτιμος θησαυρός πολιτισμού.

Η Ιερά Γυναικεία Μονή Εισοδίων της Θεοτόκου (Μαρκόπουλο)

Κτισμένη στην κορυφή ενός λόφου με πανοραμική θέα, η μονή θεμελιώθηκε το 1968 και ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Αττικής. Εορτάζει στις 21 Νοεμβρίου και αποτελεί τόπο ηρεμίας και προσευχής, με αρχιτεκτονική λιτή αλλά επιβλητική.

Η Λιμνοθάλασσα του Ωρωπού

Στα βορειοδυτικά της Σκάλας Ωρωπού εκτείνεται το δέλτα του Ασωπού ποταμού, ένας από τους ελάχιστους υγροβιότοπους της Αττικής. Η λιμνοθάλασσα, μήκους 3 χλμ. και έκτασης περίπου 1.000 στρεμμάτων, φιλοξενεί περισσότερα από 140 είδη πουλιών, από φλαμίνγκο και ερωδιούς μέχρι σπάνιες πάπιες και χαλκόκοτες. Ένας παράδεισος για τους παρατηρητές πουλιών και τους φυσιολάτρες.

Οι Βυζαντινοί Ναοί του Ωρωπού και του Συκαμίνου

Η περιοχή του Ωρωπού κρύβει σημαντικά μνημεία της βυζαντινής τέχνης.

·       Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (12ος αιώνας) στην Κοινότητα Ωρωπού  εντυπωσιάζει με τον τρούλο του και τα ενσωματωμένα αρχαία ανάγλυφα.

·       Στο Συκάμινο, ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (14ος αι.) και ο ναός της Παναγίας Ελεούσας με γοτθικά στοιχεία, μαρτυρούν τη διαχρονικότητα της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής.

·       Το μικρό παρεκκλήσι των Αγίων Τεσσαράκοντα (13ος αι.) διασώζει σπάνιες τοιχογραφίες και έναν χαρακτηριστικό οκτάγωνο τρούλο.

Το πάρκο Terra Vibe (Μαλακάσα)

Το Terra Vibe Park είναι ο μεγαλύτερος υπαίθριος συναυλιακός χώρος της Ελλάδας. Στις σκηνές του έχουν εμφανιστεί παγκόσμιοι αστέρες — από τους Metallica και τους Depeche Mode μέχρι τους Guns N’ Roses. Κάθε καλοκαίρι φιλοξενεί το Rockwave Festival, έναν από τους σημαντικότερους μουσικούς θεσμούς της χώρας.

Το δάσος της Μαυροσουβάλας

Ένα από τα τελευταία παρθένα δάση της Αττικής, με έλατα, πεύκα και μικρές λίμνες, απλώνεται ανάμεσα στη Μαλακάσα και το Μαρκόπουλο. Εδώ βρίσκεται και το αναρριχητικό πεδίο «Κοκκινόβραχος», το οποίο προσελκύει όλο και περισσότερους λάτρεις της περιπέτειας.

Η Ιερά Μονή Παρακλήτου (Μήλεσι)

Ανδρική μονή, ιδρυθείσα το 1978, χτισμένη σε κατάφυτη περιοχή. Το καθολικό της, βασισμένο στην αρχιτεκτονική του Αγίου Όρους, εγκαινιάστηκε το 2000. Διαθέτει εξαιρετικά πλούσια βιβλιοθήκη με πάνω από 20.000 τόμους, ελληνικούς και ξενόγλωσσους, και αποτελεί κέντρο πνευματικής και θεολογικής μελέτης.

Η Ιερά Μονή Παναγίας Χρυσοπηγής (Πολυδένδρι)

Η Μονή ξεχωρίζει για την έντονη ιεραποστολική της δράση. Στα πλαίσια της ιεραποστολής, οι μοναχοί και εθελοντές της ταξιδεύουν στην Ουγκάντα, προσφέροντας ανθρωπιστική βοήθεια, εκπαίδευση και ιατρική περίθαλψη.

Το Αμαλίειο Ορφανοτροφείο (Παλιές Φυλακές)

Το εντυπωσιακό συγκρότημα, που χτίστηκε γύρω στο 1909, έχει ζήσει πολλές ζωές: ορφανοτροφείο, φυλακή, αναμορφωτήριο και, αργότερα, το πρώτο δημόσιο Γυμνάσιο της περιοχής. Στις φυλακές του Ωρωπού βρέθηκαν πολιτικοί κρατούμενοι κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας, ανάμεσά τους και ο Μίκης Θεοδωράκης. Ένας τόπος φορτισμένος ιστορικά, που θυμίζει τις πιο δύσκολες αλλά και γενναίες στιγμές του τόπου.

Το Αμφιάρειο Iερό

Κοντά στο Μαρκόπουλο και τον Κάλαμο, μέσα σε μια καταπράσινη κοιλάδα, βρίσκονται τα ερείπια του Αμφιαρείου, ενός από τα σημαντικότερα ιερά της αρχαιότητας. Ο χώρος, αφιερωμένος στον μάντη και θεραπευτή Αμφιάραο, υπήρξε τόπος λατρείας, ίασης και μαντείας ήδη από τον 5ο αιώνα π.Χ. Το αρχαίο θέατρο, τα λουτρά και οι επιγραφές που διασώζονται, προσφέρουν ένα μοναδικό ταξίδι στον αρχαίο κόσμο.

Η Λαογραφική Στέγη Ωρωπού

Στεγάζεται σε ένα από τα κτήρια των Παλαιών Φυλακών και αντικατοπτρίζει την προσπάθεια για την προβολή των λαογραφικών και πολιτιστικών στοιχείων της ευρύτερης περιοχής του Ωρωπού. Αποτελείται από τέσσερις ευρύχωρες αίθουσες που φορτίζουν συγκινησιακά τον επισκέπτη, ενώ στον χώρο λειτουργούν και εκπαιδευτικά προγράμματα με στόχο τη γνωριμία των μαθητών με τα εκθέματα, την καλλιέργεια της αγάπης για τη Λαογραφία και την ανάπτυξη των δημιουργικών ικανοτήτων των παιδιών.

Η Γυναικεία Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Καλολιβαδίου Καλάμου

Αρχικά η Μονή ήταν αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Ήταν όμως περισσότερο γνωστή ως Μονή Καλολιβαδίου, επειδή η τοποθεσία στην οποία βρίσκεται ονομαζόταν Καλό Λιβάδι. Είναι από τις αρχαιότερες μονές της Αττικής και γύρω της υψώνονται βραχώδεις πευκόφυτες πλαγιές και λοφίσκοι, ενώ απέναντι υπάρχει μοναδική θέα προς την Εύβοια.

O Γεωμετρικός Οικισμός, 760-700 π.Χ.

Χωρίς να αποτελεί ακόμα προσβάσιμο αξιοθέατο, στην περιοχή της Σκάλας Ωρωπού έχουν ανασκαφεί κτήρια όλων των τύπων, τα περισσότερα εκ των οποίων χρονολογούνται στην ύστερη γεωμετρική περίοδο, ενώ άλλα στις αρχές του 7ου αιώνα π.Χ. Η περίπτωση είναι χαρακτηριστική περίπτωση των «οίκων» που δημιουργήθηκαν κατά τη γεωμετρική περίοδο (900-700 π.Χ.). Σύμφωνα με αυτή, ο οικισμός επιμερίζεται σε ανεξάρτητες ή ημιαυτόνομες οικογενειακές μονάδες, σε «οίκους», που διαφοροποιούνται μεταξύ τους από περιβόλους οι οποίοι περικλείουν ένα ή περισσότερα σπίτια μιας οικογένειας.

Ο Καταρράκτης του Καλάμου

Σε μικρή απόσταση από το γήπεδο του Καλάμου, κρύβεται ένας εντυπωσιακός Καταρράκτης. Το μονοπάτι που οδηγεί σε αυτόν απαιτεί περίπου μισή ώρα πεζοπορία λόγω της κλίσης του εδάφους, δεν είναι σηματοδοτημένο, ενώ υπάρχει βοηθητικό σχοινί ανά σημεία για λόγους ασφαλείας. Η ροή του Καταρράκτη είναι λιγοστή το καλοκαίρι, αλλά στα βράχια αποτυπώνεται η εντυπωσιακή μορφολογία του. Συνεχίζοντας τη διαδρομή μέσα στο φαράγγι, ο επισκέπτης μπορεί να βρει και τα επόμενα σημεία της ροής του ποταμού που εκβάλλει στη θάλασσα και συγκεκριμένα στους Αγίους Αποστόλους.

Η Ιερά Γυναικεία Κοινοβιακή Μονή Θεογεννήτορος Αυλώνος

Η Μονή αποτελεί ένα οικοδομικό «θαύμα», αφού με τον επιβλητικό μαντρότοιχο 8μ. ύψους να την περιτριγυρίζει μοιάζει από μακριά με κάστρο που έρχεται, ή μάλλον μας μεταφέρει, στον Μεσαίωνα και εκτός από το μεγεθός του, η κομψή σε κάθε λεπτομέρεια αρχιτεκτονική του καθηλώνει τον επισκέπτη.

Η προτομή του υποσμηναγού Νικολάου Παρούση, Σκάλα Ωρωπού

Ο ήρωας πιλότος που στις 4 Νοεμβρίου 1998 θυσίασε τη ζωή του για να μην πέσει το Mιράζ 2000 σε κατοικημένη περιοχή. Ενώ είχε την άνεση να χρησιμοποιήσει το σύστημα εκτίναξης καθίσματος, προτίμησε να παραμείνει και να κατευθύνει το αεροσκάφος σε κάποια αγροτική έκταση επειδή διαφορετικά θα έπεφτε ανεξέλεγκτα μέσα στη Σκάλα ή στα Νέα Παλάτια. Έτσι, συνετρίβη στην περιοχή Σαραντάρι.

Ο Φάρος

Χτισμένος το 1914, ο λιθόκτιστος φάρος στο ανατολικό άκρο του κόλπου καθοδηγεί μέχρι σήμερα τα πλοία. Ανακαινίστηκε το 2010 από ομάδα Γάλλων εθελοντών και αποτελεί χαρακτηριστικό σημείο της παραλιακής γραμμής του Ωρωπού.

Το πάρκο πλακιδίων (Φέρρυ, Μαρκόπουλο)

Ένα ιδιωτικό εγχείρημα καλλιτεχνικής αναβάθμισης του ρέματος της περιοχής. Το πάρκο συνδυάζει πλακόστρωτες διαδρομές, θεματικές γωνιές και χώρους αναψυχής, προσφέροντας έναν μικρό πνεύμονα αισθητικής στην καθημερινότητα των κατοίκων.

Το βιωματικό θεματικό πάρκο «Μια φορά κι έναν καιρό - The Greeks» (Αυλώνας)

Μέσα στα δέντρα και το πράσινο, τα παιδιά γνωρίζουν από πρώτο χέρι τη ζωή στο παραδοσιακό χωριό μιας άλλης εποχής, διασκεδάζουν με τα ζώα, μαθαίνουν πώς να ζουν σε αρμονία με τη φύση. Στο αθλητικό κέντρο «The Greeks» που βρίσκεται εντός του πάρκου, έχουν την ευκαιρία να κάνουν με ασφάλεια τα σπορ που τους αρέσουν.

Το Adventure Park (Μαλακάσα)

Για τους λάτρεις της δράσης, το Adventure Park στη Μαλακάσα προσφέρει μοναδικές εμπειρίες στη φύση: εναέριες διαδρομές, αναρριχήσεις, παιχνίδια ισορροπίας και δραστηριότητες για μικρούς και μεγάλους. Ένας ιδανικός προορισμός για οικογένειες, σχολεία ή ομάδες φίλων που θέλουν να «πετάξουν» ανάμεσα στα δέντρα με ασφάλεια και αδρεναλίνη.

Το Σκοπευτήριο Μαλακάσας

Ένα αθλητικό κέντρο διεθνούς σημασίας καθώς έχει φιλοξενήσει αθλητές από όλο τον κόσμο στα πλαίσια σημαντικών αθλητικών διοργανώσεων, υπό την αιγίδα της Σκοπευτικής Ομοσπονδίας Ελλάδος και της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αθλητικής Σκοποβολής (ISSF - International Shooting Sport Federation).