Κατά την εποχή της Μικρασιατικής καταστροφής, τα Παλάτια του Μαρμαρά απαριθμούσαν περίπου 1.000 κατοίκους, στο σύνολό τους Έλληνες, ενώ με την ανταλλαγή πληθυσμών του 1923 οι περισσότεροι Παλατιανοί φιλοξενήθηκαν για δύο χρόνια στη Χαλκίδα και στη συνέχεια εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Ωρωπού ιδρύοντας τα Νέα Παλάτια[1].
Στον Αυλώνα, η Βασιλόπιτα συνήθως ήταν ψωμί το οποίο κεντούσαν με ζαχαρωμένο ζυμάρι. Με το ζυμάρι αυτό απεικόνιζαν πάνω στη βασιλόπιτα όλα τα μέλη της οικογένειας, το σπίτι, τα χωράφια και τα ζωντανά που είχε η οικογένεια.
Είναι αξιοσημείωτο ότι το έθιμο του «Ποδαρικού» καταγράφεται τόσο στον Ωρωπό όσο και στα Παλάτια του Μαρμαρά, πολύ πιο πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Η αρχή του εθίμου αποδίδεται στους λόγους του επισκόπου Γρηγορίου Νύσσης (335-395 μ.Χ.) προς τους Βυζαντινούς ότι την Πρωτοχρονιά «δεξιάς τινας συντυχίας επετήδευον», δηλαδή θα πρέπει να συναντούν ή να δέχονται στο σπίτι τους πρόσωπο που, όπως νόμιζαν, θα τους έφερνε ευτυχία. Πολλοί άνθρωποι είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί ακόμα και σήμερα για το ποιος θα μπει πρώτος στο σπίτι τους τη νέα χρονιά, δηλαδή θα κάνει ποδαρικό.
Στα
Παλάτια έχουν διασωθεί παμπάλαια κάλαντα των Χριστουγέννων (όπως και της
Πρωτοχρονιάς και των Φώτων) από τα μέσα του 19ου αιώνα, σε ένα παλιό
χειρόγραφο του Μαρμαρινού δημάρχου Λαμπρινού Δημαρχόπουλου:
Χριστούγεννα, Πρωτούγεννα πρώτη γιορτή του κόσμου
Ο Αυλώνας είναι κτισμένος σε υψόμετρο 170 μ. σε αμφιθεατρική θέση στις βόρειες πλαγιές της Πάρνηθας, στα ιστορικά όρια της άλλοτε Αττικοβοιωτίας και σε απόσταση 50 χλμ. από την Αθήνα. Παλαιότερα ήταν γνωστός με το όνομα Σαλισάτ ή Σάλασι ή Σάλεσι ή και Κακοσάλεσι.
Στα μοναστήρια του ελληνικού χώρου διασώζεται ένα σημαντικό μέρος από τον πλούτο της ευρύτερης αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς, βυζαντινής, μεταβυζαντινής και νεότερης. Η μοναστηριακή κοινότητα αποτελούσε, και συνεχίζει να αποτελεί, ιδιαίτερο τόπο άσκησης και πρότυπο ευαγγελικού βίου. Στην περιοχή του Δήμου Ωρωπού, άρχισαν να θεμελιώνονται από το 2ο ήμισυ του 20ου αιώνα πληθώρα μοναστηριών, κάθε ένα από τα οποία παρουσιάζει το δικό του ξεχωριστό ενδιαφέρον.
Ο κλάδος των δημόσιων συγκοινωνιών αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της ελληνικής οικονομίας. Οι ανάγκες για τη χερσαία μεταφορά προσώπων και αγαθών καλύπτονται πανελλαδικά από τα Υπεραστικά ΚΤΕΛ και σε ορισμένες περιοχές όπου δεν υπάρχει εναλλακτική λύση αυτή η ανάγκη καλύπτεται αποκλειστικά από τις εν λόγω μεταφορικές εταιρείες. Ο κλάδος έχει αυξητική σχετικά πορεία τα τελευταία χρόνια καθώς λόγο της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης και της ανόδου του κόστους μεταφορών (καύσιμα, διόδια κλπ) είναι πολλοί οι πολίτες που επιλέγουν τα μέσα μαζικής μεταφοράς αντί των ιδιόκτητων οχημάτων τους.
Στα Βορειοδυτικά της Σκάλας Ωρωπού εκτείνεται ως συνέχεια του Δέλτα Ασωπού, ένας από τους τελευταίους υγροβιότοπους της Αττικής με μεγάλη οικολογική σημασία, η Λιμνοθάλασσα του Ωρωπού. Έχει μήκος 3 χλμ., έκταση 1000 στρ. και ήταν γνωστή παλιότερα ως «αλυκές», «μαντρί», «παραλία της άμμου».
Το Αμφιάρειο ήταν το μεγαλύτερο στην αρχαία Ελλάδα ιερό του χθόνιου θεού και ήρωα του Άργους, Αμφιαράου. Στο ιερό αυτό συναντώνται η ιατρική και η μαντική τέχνη. Η ίδρυσή του τοποθετείται στα τέλη του 5ου αι. π. Χ. Από τις αρχές του 4ου αιώνα π. Χ. και ως το 338π. Χ. το ιερό οργανώνεται και η φήμη του απλώνεται στην Ελλάδα. Σε όλη την περίοδο της λειτουργίας του ήταν το εθνικό ιερό του Ωρωπού.
Στη Μυθολογία ο Ασωπός θεωρούταν γιος του Ποσειδώνα και της Πηρούς, κατά μία δεύτερη εκδοχή γιος του Δία και της Ευρυνόμης και κατά μία τρίτη εκδοχή γιος του Ωκεανού και της Τηθύος. Σύζυγός του ήταν η Μετώπη, κόρη του Λάδωνα, με την οποία απέκτησε δυο γιους, τον Ισμήνο και τον Πελάγοντα και πολλές κόρες, όπως τη Νεμέα, τη Θήβη, τη Σαλαμίνα, την Κλεώνη, την Τανάγρα, την Εύβοια, τη Σινώπη, την Πλάταια, την Αίγινα, που μία προς μία έδωσαν τα ονόματα τους σε πόλεις. Κάποιες από αυτές, όπως η Σαλαμίνα και η Αίγινα απάγονται από θεούς και αποκτούν σπουδαία παιδιά.
Από τα μέσα του 9ου αιώνα η Αττική ακολουθεί την ανοδική πορεία της Ανατολικής Ρωμαϊκής (Βυζαντινής) Αυτοκρατορίας, μια πορεία αναδόμησης και άνθησης που είναι γνωστή ως Μακεδονική Αναγέννηση. Κατά την περίοδο αυτή, ο Ωρωπός γνωρίζει ιδιαίτερη ακμή ως αγροτική δύναμη λόγω των εύφορων εδαφών του. Αρχίζουν να χτίζονται νέες εκκλησίες σε νέους αρχιτεκτονικούς τύπους και η οικοδομική αυτή δραστηριότητα θα φτάσει στο αποκορύφωμά της για την περιοχή του Ωρωπού κατά τον 12ο, τον 13ο και 14ο αιώνα όπου φαίνεται πως ο τόπος γνώρισε μακρές περιόδους οικονομικής ευημερίας.
Στις 8 Οκτωβρίου 2023 έχουμε μία κρίσιμη εκλογική μάχη
για το μέλλον του Δήμου μας η οποία θα εκλέξει τη νέα δημοτική αρχή για τα
επόμενα πέντε έτη.
Αποφάσισα να θέσω υποψηφιότητα για μια ακόμη φορά, όπως και το 2019, με τον Συνδυασμό «Συνεργασία Ευθύνης» και με το σημερινό Δήμαρχο Ωρωπού Γιώργο Γιασημάκη. Ο Γιώργος Γιασημάκης αποκατέστησε την αξιοπιστία και τη διαφάνεια στα δημοτικά δρώμενα. Σε αγαστή συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής εξασφάλισε χρηματοδότηση για έργα στο Δήμο μας συνολικού προϋπολογισμού 100 εκατομμυρίων Ευρώ περίπου, έργα τα οποία θα υλοποιηθούν και μέσα στην επόμενη πενταετία.
Σημαντικά βυζαντινά κτίσματα βρίσκουμε επίσης στις Αφίδνες, τον Αυλώνα και τον Κάλαμο.
Αρχικά, σε χαμηλό ύψωμα μέσα στον οικισμό των Αφιδνών βρίσκεται ο μικρός, σταυρεπίστεγος ναός των Αγίων Θεοδώρων, ο οποίος χρονολογείται στους ύστερους βυζαντινούς χρόνους. Είναι κτισμένος με αργολιθοδομή και σύμφωνα με τους μελετητές θα πρέπει να ήταν κατάγραφος, καθώς διακρίνονται δύο στρώματα τοιχογραφιών, από τα οποία το τελευταίο είναι πολύ νεότερο. Από το παλαιότερο στρώμα (τέλη 13ου αιώνα περίπου), διατηρούνται υπολείμματα. Σε όλη την εγκάρσια καμάρα διατηρείται τμήμα της τοιχογραφίας της Πεντηκοστής με έξι αποστόλους καθισμένους με ανοιχτά ευαγγέλια, ενώ στον δυτικό τοίχο διακρίνεται τμήμα της Σταύρωσης. Επίσης, σε τμήμα του βόρειου και νότιου τοίχου αντίστοιχα υπάρχουν στρατιωτικοί άγιοι (Άγιος Γεώργιος, Άγιος Θεόδωρος καθώς και άλλες μορφές που δεν μπορούν να ταυτιστούν).
Από τα μέσα του 9ου αιώνα, η Αττική ακολουθεί την ανοδική πορεία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, μια πορεία αναδόμησης και άνθησης που είναι γνωστή ως Μακεδονική Αναγέννηση. Αρχίζουν να χτίζονται νέες εκκλησίες σε νέους αρχιτεκτονικούς τύπους και η οικοδομική αυτή δραστηριότητα θα φτάσει στο αποκορύφωμά της κατά τον 11ο και 12ο αιώνα σε όλη την Αττική. Αναφορικά με τα βυζαντινά μνημεία της περιοχής του Ωρωπού, πολύτιμα είναι τα στοιχεία που φέρνουν στο φως αξιόλογοι μελετητές όπως ο X. Μπούρας, ο Ι. Κουμανούδης και ο Αν. Ορλάνδος.
Ανικανότητα, στασιμότητα, αλαζονεία.
Δεν υπάρχουν λόγια για να περιγράψει κανείς τα όσα έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια στο κτήριο του 1ου Δημοτικού Σχολείου Νέων Παλατίων και Σκάλας Ωρωπού. Ένα κτήριο ακατάλληλο και επικίνδυνο εδώ και χρόνια του οποίου όμως η ανακαίνιση ξεκίνησε μόλις στα μέσα του φετινού καλοκαιριού.
Η μόρφωση, η εκβιομηχάνιση και τα μεγάλα έργα οδηγούν σταδιακά στην ανάπτυξη της περιοχής του Ωρωπού και οι συνθήκες ζωής βελτιώνονται. Το 1958 με την ολοκλήρωση της Εθνικής Οδού, η συγκοινωνία προς Αθήνα αρχίζει να γίνεται μέσω Μαλακάσας – Μπογιατίου – Κηφισιάς και τερματίζει στο καφενείο του Μαύρου. Γύρω στο 1960, το τέρμα και η αφετηρία στην Αθήνα μεταφέρονται στην οδό Μαυροματαίων στο Πεδίο του Άρεως και τα δρομολόγια γίνονται δύο. Την ίδια χρονική περίοδο εμφανίζονται και τα «Αγοραία» (ταξί). Γύρω στο 1969 τα μικρά λεωφορεία αποσύρονται και αντικαθίστανται από τα μεγάλα.
Το 1934 εμφανίζεται το πρώτο λεωφορείο στον Ωρωπό. Είναι μικρό, χαμηλό, καφέ-πράσινο και κάνει ένα δρομολόγιο που ξεκινάει από τη Σκάλα στις 6.00πμ. και μέσω Αγίου Μερκούρη φτάνει στην Αθήνα γύρω στις 9.30πμ. (το τέρμα ήταν πίσω από το Δημαρχείο, στην οδό Ικτίνου, στο καφενείο του «Μαύρου»). Για την επιστροφή ξεκινούσε από την Αθήνα στις 2.00μμ. Ο δρόμος τότε Ωρωπός-Αθήνα, είτε μέσω Αγίου Μερκούρη, είτε μέσω Μπογιατίου, ήταν στενός χωματόδρομος.
Στις 20 Ιουλίου 1938 ένας ισχυρός σεισμός πλήττει τα περίχωρα της Αττικής, αφήνοντας πίσω του δεκάδες νεκρούς, εκατοντάδες τραυματίες και χιλιάδες άστεγους. Ο σεισμός είχε επίκεντρο τον Ωρωπό τον οποίο και κατέστρεψε ολοσχερώς. Όλα τα σπίτια της μικρής κοινότητας κατέρρευσαν, καταπλακώνοντας πολλούς από τους κατοίκους. Ίδια μοίρα είχαν και οι γειτονικές περιοχές όπως η Σκάλα, το Χαλκούτσι, τα Νέα Παλάτια, η Μαλακάσα και ο Αυλώνας.
Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όλο και περισσότερες βιομηχανικές επιχειρήσεις επιδίδονται σε μικρής κλίμακας μεταλλευτικές δραστηριότητες. Στόχος τους είναι η εκμετάλλευση του εγχώριου λιγνίτη[1] για τον εφοδιασμό τους σε καύσιμη ύλη. Αν και ήταν γνωστή από το 1830 η ύπαρξη του λιγνίτη στην περιοχή ανάμεσα στο Μαρκόπουλο και στο Μήλεσι (Μαυροσουβάλα, Μπάφι), η εξόρυξή του άρχισε το 1870.
Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, με τη δημιουργία του ελληνικού κράτους δημιουργείται ο Δήμος Περαίας με έδρα τον σημερινό Κάλαμο, ενώ το 1843 η έδρα του μεταφέρεται στον Ωρωπό και το 1871 μετονομάζεται σε Δήμο Ωρωπίων. Ωστόσο, το 1912 καταργείται και δημιουργούναι οι χωριστές κοινότητες για κάθε χωριό.
Το
1923, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την ανταλλαγή πληθυσμών που
επακολούθησε, πολλοί κάτοικοι των Παλατίων από την Προκόννησο της Προποντίδας
εγκαταστάθηκαν κατ' αρχήν στη Χαλκίδα και στη συνέχεια ίδρυσαν στην περιοχή του
Ωρωπού τα Νέα Παλάτια, που αποτέλεσαν
ξεχωριστή Κοινότητα.
Μέσα στη θάλασσα της Προποντίδας, μεταξύ των θρακικών παραλίων του Ιερού Όρους (τουρκ. Τεκφούρ ή Γάνος Νταγ), των εκβολών του Γρανικού ποταμού (τουρκ. Μπίγα Τσάι) και της Κυζικηνής Χερσονήσου (τουρκ. Καπίνταγ), βρίσκονται τα νησιά του Μαρμαρά τα οποία σχηματίζουν το ένα από τα δύο νησιωτικά συμπλέγματα της Προποντίδας. Τα κατοικημένα είναι η Προκόννησος (ή Μαρμαράς ή Προικόννησος ή Ελαφόνησος ή Προχόνη ή Νεβρίς), η Κούταλη (Ekilnik), η Αφυσιά (Avsa) και η Αλώνη (Pasalimani).
Μετά την απελευθέρωση, στη συνδιάσκεψη του Λονδίνου το 1830 συντάσσεται το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, που ρύθμιζε, κοντά στα μεγάλα θέματα της ελεύθερης Ελλάδας και τα ιδιοκτησιακά. Το πρωτόκολλο αυτό έδινε - κατ' εξαίρεση για την Αττική - το δικαίωμα στους Τούρκους ιδιοκτήτες γης να διατηρήσουν ή να πουλήσουν την ιδιοκτησία τους. Οι Τούρκοι δέχονται να πουλήσουν. Ενώ όμως στις περιοχές των Μεσογείων και αλλού στην Αττική οι κάτοικοι συγκεντρώνουν τα απαιτούμενα χρήματα και αγοράζουν την γη των κοινοτήτων τους, στον Ωρωπό, που είναι κατεστραμμένος από τους πολυετείς αγώνες αυτό καθίσταται αδύνατον.
Το 1913, τα μεγάλα αγροκτήματα της Αττικής χαρακτηρίστηκαν όμοια με εκείνα της Θεσσαλίας, ως προς τις σχέσεις μεταξύ ιδιοκτητών και καλλιεργητών και τονίστηκε η ανάγκη προσωρινής προστασίας των τελευταίων μέχρι τη λύση του αγροτικού ζητήματος. Έτσι, το 1917 άρχισαν οι απαλλοτριώσεις. Ωστόσο, μεγάλα τμήματα των κτημάτων αυτών που αφορούσαν δασικές εκτάσεις και βοσκοτόπια παρέμειναν στα χέρια των αρχικών μεγαλοκτηματιών. Το σύνολο των εκτάσεων που απαλλοτριώθηκαν στην Αττική αντιπροσώπευε περίπου το 20% των εκτάσεων των ιιεγάλων κτηιιάτων.
Ο Ωρωπός αποτελούσε σημαντικό κομμάτι της τουρκικής επικυριαρχίας καθώς μέσω αυτού εξασφαλιζόταν ο ανεφοδιασμός των τουρκικών στρατευμάτων από τη Θεσσαλία και την Εύβοια. Ισχυρές τουρκικές φρουρές φύλασσαν τις αποθήκες της Σκάλας Ωρωπού και το γεγονός αυτό εξηγεί αφενός την αραιή κατοίκηση της περιοχής εκείνη την περίοδο και αφετέρου τις συχνές πολεμικές διενέξεις με τους οπλαρχηγούς.
Αρχικά,
κύριο χαρακτηριστικό του οθωμανικού γαιοκτητικού
συστήματος ήταν η κρατική κτήση επί του
εδάφους, δηλαδή οι γαίες των τιμαρίων ήταν
αναπαλλοτρίωτες και δεν μπορούσαν να μεταβιβαστούν
με πώληση, δωρεά ή κληρονομιά.
Περί τα μέσα του 17ου αιώνα, η Στερεά Ελλάδα και η Εύβοια ήταν διαιρημένες σε 12 ζιαμέτια και 168 τιμάρια. Στην υπόλοιπη όμως αττική ύπαιθρο εφαρμόστηκε το σύστημα της μικρής αγροτικής εκμετάλλευσης. Και στις δύο περιπτώσεις την υψηλή κυριότητα διατηρεί το κράτος, ενώ οι αγρότες κατέχουν υπό όρους τη γη που καλλιεργούν. Έτσι είναι δυνατόν να ερμηνευτεί και η ανεκτικότητα των Τούρκων σε ορισμένες προϋπάρχουσες γαιοκτητικές μορφές.
Διαφημιστικές υπηρεσίες
Αρ. Γ.Ε.ΜΗ.: 169923403000
https://oroposhistory.blogspot.com/
Το Ωρωπός History αποτελεί έναν κόμβο για την Ιστορία του Δήμου Ωρωπού και για την παροχή διαφημιστικών υπηρεσιών διαδικτύου στην περιοχή μας. Επικοινωνήστε μαζί μας για τη διαφημιστική προβολή σας !
Προκύπτει το ερώτημα: Τι μεσολάβησε από το 1676 που οι περιηγητές βρίσκουν τον Ωρωπό σε ακμή και με πολλά βυζαντινά μνημεία, μέχρι το 1806 που ο Leake βρίσκει την περιοχή ερειπωμένη ; Τι συνέβη σε αυτά τα 130 χρόνια ; Για να δώσουμε μια απάντηση, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη αφενός τις δύσκολες συνθήκες ζωής των υπόδουλων Ελλήνων κατά τους πρώτους δύο αιώνες της Τουρκοκρατίας και αφετέρου τα ειδικότερα γεγονότα που συνέβησαν στον Ωρωπό κατά την περίοδο 1730 - 1770.
Ο Βρετανός στρατιωτικός William Martin Leake(1777-1860) καταγράφει τις εντυπώσεις του από την περιοχή του Ωρωπού στο τετράτομο
βιβλίο του Travels in
Northern
Greece (Περιηγήσεις στη Βόρεια Ελλάδα) το οποίο εκδίδει για πρώτη φορά το 1835 στο Λονδίνο[1].
Η αναφορά του Leake αρχίζει από τον Κάλαμο, στον οποίο φτάνει στις 30 Ιανουαρίου του 1806. Όπως γράφει, «η όψη του δείχνει έναν σχετικό πλούτο. Υπάρχουν αρκετά καινούρια διώροφα σπίτια, ασπρισμένα, με αποθήκες, στάβλους και εσωτερικές αυλές. Το σπίτι του προεστού έχει ακόμη και τζάμια στα παράθυρα».
Το 1455 ο Σουλτάνος Μουράτ Β’ ορίζει δούκα της Βοιωτίας (Θηβών) τον Φραγκίσκο Β’, ενώ οι Οθωμανοί κρατούν τη διοίκηση των Αθηνών. Εδώ ουσιαστικά αρχίζει η Τουρκοκρατία στον Ωρωπό, αφού ο Μουράτ μαζί με την περιοχή των Αθηνών αφαιρεί στη συνέχεια από τον Φραγκίσκο Β’ και την περιοχή του Ωρωπού και του Συκαμίνου. Έτσι λοιπόν ο τελευταίος δυτικός ηγεμόνας των κάστρων Ωρωπού και Συκαμίνου, Νερούτσος Πίτι, εκδιώκεται και καταφεύγει μαζί με τη γυναίκα του Λαοδάμεια και τα 11 παιδιά του στον ιδιόκτητο πύργο τους στην Παλιοπαναγιά, πλησίον των Θηβών, που παραμένουν Φραγκοκρατούμενες. Τέλος, το 1460, οι Οθωμανοί εκδιώκουν και τον Φραγκίσκο από τη Βοιωτία και γίνονται κυρίαρχοι αυτής.
Με τα χρόνια που περνούν, στα χρόνια του αυτοκράτορα της Ρώμης Αυγούστου (63 π.Χ. - 14 μ.Χ.), ο Ωρωπός γίνεται οριστικά πια κτήση της Αθήνας. Η επικράτηση του Χριστιανισμού είχε ως αποτέλεσμα τη βαθμιαία εξαφάνιση της αρχαίας θρησκείας, αλλά στη θέση της παρηκμασμένης αρχαίας πόλης χτίζεται ο παλαιοχριστιανικός και πρωτοβυζαντινός Ωρωπός. Η εγκατάλειψη της παραλίας θα γίνει αργότερα και για πολλά χρόνια ο σημερινός Παλιός Ωρωπός, δυτικά της Σκάλας και σε απόσταση από τη θάλασσα, θα αντικαταστήσει την αρχαία πόλη.
Κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο, το 411 π.Χ., οι Βοιωτοί σε συνεργασία με τους Ερετριείς και τους Ωρωπίους αποσπούν τον Ωρωπό από τους Αθηναίους και τον περιλαμβάνουν ξανά στο Κοινό των Βοιωτών. Η κατάληψη αυτή του Ωρωπού έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη νίκη των συμμάχων κατά τη ναυμαχία αυτού του έτους, διότι το λιμάνι του Ωρωπού χρησιμοποιήθηκε ως ορμητήριο του πελοποννησιακού στόλου.
Αρχικά ο Ωρωπός λεγόταν Γραία, η περιοχή του Γραϊκή και οι κάτοικοι του Γραείς ή Γραίοι. Άποικοι της Γραίας εγκαταστάθηκαν στην Κάτω Ιταλία μαζί με Ευβοείς και από αυτούς οι Ρωμαίοι ονόμασαν όλους τους 'Έλληνες Graeci. Το Graeci έγινε Greci και ελληνιστί Γραικοί, μία ονομασία που επικράτησε στην Ελλάδα από τον 16ο αιώνα μέχρι σήμερα. Έτσι λοιπόν και η Γραία έγινε σιγά-σιγά Graecia – Grecia και Greece.
Αρχαίοι και νεότεροι περιηγητές διασχίζοντας την περιοχή του Ωρωπού δίνουν πληροφορίες για τη μορφολογία του τόπου, τα ερείπια και τις επιγραφές που συνάντησαν καθώς και δημογραφικά στοιχεία. Οι σπουδαιότεροι αρχαίοι περιηγητές ήταν οι Ηρακλείδης, Παυσανίας και Στράβωνας, ενώ από τους νεότερους, που δίνουν περισσότερες πληροφορίες, ήταν οι Spon, Wheler και Leake.
Ο σημερινός Δήμος Ωρωπού ιδρύθηκε το 2010 με τη συνένωση των Δήμων Αυλώνος, Καλάμου, Ωρωπίων και των Κοινοτήτων Αφιδνών, Καπανδριτίου, Μαλακάσας, Μαρκοπούλου, Πολυδενδρίου και Συκαμίνου σύμφωνα με τη Διοικητική Μεταρρύθμιση που είναι γνωστή ως «Πρόγραμμα Καλλικράτης». Καταλαμβάνει το σύνολο της Βορειοανατολικής Αττικής εκτεινόμενος από τον Ευβοϊκό Κόλπο έως τους πρόποδες της Πάρνηθας κι από τη λίμνη του Μαραθώνα έως τα σύνορα της Αττικής με την Βοιωτία.
Η περιοχή του Ωρωπού με τη φυσική της ομορφιά και με την ύπαρξη χώρων μεγάλης αρχαιολογικής, οικολογικής, ιστορικής, θρησκευτικής και αρχιτεκτονικής σημασίας, παρουσιάζει σημαντικές δυνατότητες μελλοντικής ανάπτυξης οι οποίες θα μπορούσαν να τη βγάλουν από τα αδιέξοδα που έχει περιέλθει λόγω των αλλεπάλληλων κρίσεων των τελευταίων ετών.
