Η Ιερά Μονή του Οσίου Ιωάννου Δαμασκηνού στο Σαραντάρι Ωρωπού

 

Πριν από είκοσι περίπου χρόνια αποφάσισε ο Αρχιμανδρίτης Ιωάννης Κωστώφ να ξεκινήσει την προσπάθεια για την ίδρυση μίας Ιεράς Μονής και οι πατέρες Σεραφείμ και Άβελ ήταν εκείνοι που τον ακολούθησαν σε αυτή την πνευματική διαδρομή. 

Μετά από μία προσωρινή διαμονή στα Καμίνια και στη συνέχεια στη Σταμάτα, κατέληξαν οι τρεις πατέρες στο Σαραντάρι του Ωρωπού όπου ξεκίνησαν τις προσπάθειες για την ανέγερση της Ιεράς Μονής αφιερωμένης στον Όσιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό.

Έτσι, μεσούσης της Μεγάλης Τεσσαρακοστής του 2018, τελέστηκε ο αγιασμός του θεμελίου λίθου της Μονής από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη κ. Κύριλλο και τέλη του 2019 εγκαταστάθηκε η Αδελφότητα των τριών πατέρων. Κύριο έργο τους είναι η εξομολόγηση και συγγραφή απολογητικών βιβλίων, δηλαδή βιβλίων που πραγματεύονται την άρση των εμποδίων προς την πίστη. Ένα έργο για το οποίο ο π. Ιωάννης Κωστώφ – ο ίδιος φυσικός και θεολόγος – έχει  μακρά εμπειρία και μας έχει προσφέρει πλούσιο συγγραφικό υλικό. Επιπλέον, οι ομιλίες του Ηγούμενου δημοσιεύονται τακτικά στο διαδίκτυο όπου τα αντίστοιχα κανάλια και ιστότοποι εμπλουτίζονται συνεχώς.

Παράλληλα, η ανέγερση της Ιεράς Μονής είναι ακόμα σε εξέλιξη καθώς οι εργασίες προχωρούν γοργά, με αποτέλεσμα σήμερα να υπάρχουν ήδη δύο μεγάλα, κάθετα μεταξύ τους, ορθογώνια κτήρια με προοπτική επέκτασης.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους θεολόγους της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Έζησε κατά τον 7ο και 8ο αιώνα και με το απολογητικό του έργο αναδείχθηκε σε έναν από τους πυλώνες της ορθοδόξου Θεολογίας, ειδικότερα κατά την φοβερή περίοδο της Εικονομαχίας που ταλάνισε την Εκκλησία για πάνω από 100 χρόνια.

Γεννήθηκε το 675 μ.Χ. στη Δαμασκό της Συρίας και γι’ αυτό έλαβε το προσωνύμιο Δαμασκηνός. Δάσκαλός του υπήρξε ο Κοσμάς ο Σικελός, ένας Ιταλός μοναχός, ο οποίος είχε καταστεί αιχμάλωτος και ο πατέρας του Ιωάννη Σέργιος Μανσούρ τον εξαγόρασε και τον ελευθέρωσε για τη διαπαιδαγώγηση του Ιωάννη και του θετού αδελφού του Κοσμά.

Στην εγκύκλια μόρφωσή του ο Ιωάννης είχε διδαχθεί εκτός από τα ελληνικά και τα αραβικά και συριακά. Αυτό του επέτρεπε να επικοινωνεί με Χριστιανούς και Μουσουλμάνους της περιοχής και να εκτιμηθεί για τα προσόντα του τόσο από την αραβική όσο και από τη βυζαντινή διοίκηση.

Ήρθε, όμως, η στιγμή που ο Ιωάννης κλήθηκε από τη συνείδησή του να εγκαταλείψει την πολιτική σταδιοδρομία και να ακολουθήσει το μοναχικό στάδιο. Εγκαταστάθηκε στη Μονή του Αγίου Σάββα, κοντά στην Ιερουσαλήμ κι ακολούθησε ζωή πειθαρχημένης ασκήσεως, προσευχής και συγγραφής.

Καθοριστικό ρόλο στην απόφασή του αυτή έπαιξε το ξέσπασμα της Εικονομαχίας στη βυζαντινή επικράτεια, η οποία έμελλε να αποτελέσει μια μεγάλη περιπέτεια για την Ορθοδοξία και το ποίμνιό της. Μετά το διάταγμα του 726 μ.Χ. με το οποίο ο αυτοκράτορας Λέων Γ’ ο Ίσαυρος υιοθετούσε τις ανεικονικές αντιλήψεις, ο Ιωάννης ξεκίνησε να συγγράφει κείμενα στα οποία επιχειρηματολογούσε υπέρ της προσκυνήσεως των ιερών εικόνων.

Τα κείμενά του είχαν πολύ μεγάλη επίδραση μεταξύ των εικονόφιλων Χριστιανών, οι οποίοι ενισχύθηκαν έτσι στην αντίστασή τους κατά της Εικονομαχίας. Τότε ο αυτοκράτορας, για να εξουδετερώσει τον ισχυρό αυτό αντίπαλο, διέταξε να μιμηθούν τον γραφικό του χαρακτήρα και να στείλουν στον Χαλίφη μια πλαστή επιστολή, όπου να διαφαίνεται ότι ο ίδιος πρόσφερε τη Δαμασκό στους Βυζαντινούς. Ο Χαλίφης διάβασε την επιστολή και πεπεισμένος για τη γνησιότητά της διέταξε να κόψουν το δεξί χέρι του Ιωάννη, όπως κι έγινε.

Το τέλος τη επίγειας ζωής βρήκε τον Άγιο Ιωάννη Δαμασκηνό το 749 μ.Χ. στη Μονή του Αγίου Σάββα στα Ιεροσόλυμα, όπου πέρασε το μεγαλύτερο μέρος του βίου του, μετά την αναχώρησή του από τα εγκόσμια. Υπήρξε γέφυρα μεταξύ της ελληνικής φιλοσοφίας και της χριστιανικής πίστης, καθώς η σε βάθος κατάρτισή του στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία του επέτρεψε να αξιοποιήσει πολλά στοιχεία της στη διατύπωση θεολογικών απόψεων.

Συνέταξε κείμενα Δογματικά, Αντιρρητικά (εναντίον των αιρέσεων), Απολογητικά, Ηθικά, Ομιλίες, Ερμηνευτικά, Αγιολογικά και Υμνογραφικά. Πολλοί μεταγενέστεροι θεολόγοι και Πατέρες της Εκκλησίας βασίστηκαν στο έργο του Αγίου Ιωάννη "Πηγή Γνώσεως" για τη συγγραφή των έργων τους. Μεταξύ αυτών επισημαίνουμε τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή και τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά.

Η μνήμη του τιμάται στις 4 Δεκεμβρίου.

Πηγές:

Ι.Μ. Οσίου του Ιωάννου Δαμασκηνού, Βίος του Οσίου πατρός ημών Ιωάννου του Δαμασκηνού.

Επιτόπια επίσκεψη.