Για μια ακόμα χρονιά και φέτος ανάψαμε τη φωτιά των Αποκριών και όλα ζωντάνεψαν στη Σκάλα Ωρωπού έτσι όπως είναι χαραγμένα στη μνήμη μας και την καρδιά μας εδώ και πολλά χρόνια.
Το έθιμο του τόπου μας, δηλ. ο χορός γύρω από την φωτιά ήταν ίσως η σημαντικότερη ομαδική γιορτή. Μια γιορτή που άντεξε και αντέχει ακόμα στο πέρασμα του χρόνου.
Οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής κολλήγοι στο τσιφλίκι του Ανδρέα Συγγρού και κλεισμένοι μέσα στη «Μάντρα του Συγγρού» εκτόνωναν την καταπίεση, τον μόχθο και τη φτώχεια, στις γιορτές της Αποκριάς. Δύο μερόνυχτα κρατούσαν αυτές οι γιορτές, Σάββατο και Κυριακή της Τυρινής. Σημείο αναφοράς η φωτιά που έκαιγε στο κέντρο της πλατείας ή σε διασταυρώσεις ή σε αλάνες. Από νωρίς τα βράδια μαζευόταν στις γειτονιές στις πλατείες , όπου άναβαν φωτιές, εκεί μικροί και μεγάλοι έλεγαν πιπεράτα αστεία, τραγουδούσαν και χόρευαν γύρο από την φωτιά.
Οι νέοι χόρευαν οι μεγάλοι σε ηλικία τραγουδούσαν και τα παιδιά έβαζαν ξύλα στην φωτιά για να δυναμώσει και η φλόγα να φτάσει όσο πιο ψηλά μπορούσε κάνοντας θόρυβο σαν να βιάζονταν να δείξει πόσο δυνατή και πόσο λαμπερή ήταν. Τα παιδιά είχαν την υποχρεώσει να κουβαλάνε ξύλα τα οποία έπαιρναν από τις αυλές που τότε περιτριγυρίζονταν από φράκτη. Για τους έφηβους εκείνης της εποχής ήταν μια από τις λίγες ευκαιρίες για να ανταλλάξουν βλέμματα γεμάτα υποσχέσεις και από εκεί να ξεκινήσει η αγάπη ή το προξενιό. Μικροί και Μεγάλοι χαίρονταν και τα πρόσωπά τους έλαμπαν γιατί το γλέντι το είχαν ανάγκη και το ζούσαν.
Επίσης παλαιότερα, τον εορταστικό τόνο έδιναν οι παρέες των μεταμφιεσμένων (μασκαράδες), που κυκλοφορούσαν στους δρόμους και γύριζαν τα βράδια στις γειτονιές από σπίτι σε σπίτι. Οι μεταμφιέσεις τους ήταν ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς, γιατροί με τα γιατροσόφια τους, γέροι και γριές με μπαστούνι και κουδούνια, αρκουδιάρηδες με κρεμασμένες κουδούνες στη μέση τους για να γίνεται θόρυβος κ.α. τους δέχονταν, τους κερνούσαν, αντάλλαζαν αστεία και προσπαθούσαν με εύθυμο τρόπο να τους κάνουν να φανερώσουν το πρόσωπό τους.
Οι Απόκριες είναι μια καθαρά λαϊκή γιορτή με πανάρχαιες ρίζες και πάντα αποτελούσαν για τον ελληνικό λαό περίοδο χαράς, διασκέδασης και γλεντιού. Τα γλέντια έδιναν κι έπαιρναν, με άφθονο κρασί και ο κόσμος πήγαινε σε συγγενικά ή φιλικά σπίτια τις λεγόμενες Βεγγέρες για να γλεντήσει, κυρίως την Τσικνοπέμπτη και τις δυο τελευταίες Κυριακές της Αποκριάς, την Κρεατινή και την Τυρινή.
Ο ερχομός των Αποκριών γινόταν με την προετοιμασία των γλυκών από τις νοικοκυρές, κυρίως γαλατόπιτες, τραχανόπιτες και αποκριάτικες τυρόπιτες. Κάθε Σάββατο βράδυ γινόταν η Βάλεζα, δηλαδή ο χορός γύρω από τη φωτιά. Το τραγούδι ήταν στο κέντρο του γλεντιού. Οι γυναίκες έλεγαν κυρίως το Λεμονάκι μυρωδάτο, τη Γερακίνα και άλλα αποκριάτικα. Στη συνέχεια τη σκυτάλη έπαιρνε ο «Αριστοφάνης» του χωριού με σατυρικά τραγούδια που «σατίριζαν» και «πείραζαν» όλους τους παρευρισκόμενους.
Σ’ όλη την Ελλάδα σε κάθε γωνία της αναβιώνει ήθη και έθιμα για την Αποκριά που οι ρίζες τους προέρχονται τόσο από τις «Διονυσιακές» γιορτές όσο και από την Χριστιανική θρησκεία. Οι Αποκριές είναι λαϊκές γιορτές ευθυμίας που παράλληλα με το γενικό ξεφάντωμα, τους χορούς και τα τραγούδια διατηρούν το κοινό χαρακτηριστικό των μασκαρεμένων γλεντοκόπων. Οι μύθοι και οι θρύλοι της χώρας μας, αυτές τις μέρες, έρχονται στο προσκήνιο μέσα από τον χορό, το γλέντι και το τραγούδι.
Μεταμφιέσεις έχουμε :
Στη Νάουσα τους Γενίτσαρους τις Μπούλες. και το μπουλούκι
Στη Δράμα και στις Σέρρες τον Καλόγερο.
Στη Λέσβο στο Ζοχό και Νάξο τους Κουδουνάτους.
Στη Σύρο τον Γέρο την Κορέλα και τον Φράγκο
Στην Καστοριά τα Ραγκουτσάρια
Στη Χίο την Μόστρα
Στην Κω τις Καμουζέλες
Στη Θήβα τον Βλάχικο Γάμο
Οι ως άνω Μεταμφιέσεις γίνονται με παραδοσιακές φορεσιές ή με ρούχα Παλαιότερων εποχών ή με δέρματα Ζώων και κρεμούν πολλά ποιμενικά κουδούνια. Επίσης οι Μάσκες που φορούν έχουν συμβολικό χαρακτήρα, αφού η όψη τους είναι τρομακτική και αποσκοπούν στο να ξορκίζουν το κακό.
Φωτιές έχουμε :
Στα Ιωάννινα τις Τζαμάλες
Στην Κοζάνη του Φανούς
Στη Σκάλα Ωρωπού το έθιμο της φωτιάς - Βάλεζα
Μεγάλες φωτιές ανάβουν σε διάφορα μέρη της Πόλης όπου οι μεταμφιεσμένοι και μη χορεύουν και γλεντούν με δημοτικά και παραδοσιακά αποκριάτικα τραγούδια με άφθονο κρασί και πολλά κεράσματα .
Καρνάβαλο έχουμε:
Στη Ξάνθη τον Τσάρο
Στη Σταυρούπολη το έθιμο της καμήλας
Στη Σκάλα Ωρωπού το Καρνάβαλο
Κατασκευάζουν ανθρώπινο ομοίωμα (μεγάλων διαστάσεων) το οποίο και καίνε την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς στο κέντρο της αλάνας ή της πλατείας και παράλληλα χορεύουν και γλεντούν γύρω από την φωτιά.
* Η κυρία Βασιλική Βλάχου είναι πρόεδρος του Πολιτιστικού & Πνευματικού Συλλόγου Σκάλας Ωρωπού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου