Ο Ωρωπός και το Κοινό των Βοιωτών

 

Χάρτης της αρχαίας Βοιωτίας

Το 313/312 π.Χ. ο Ωρωπός προσαρτάται στο Κοινό των Βοιωτών το οποίο αποτελούσε μια συμμαχία μικρών κρατιδίων, με κέντρο μία ισχυρή πόλη της Βοιωτίας. Οι εκπρόσωποι των πόλεων στο Κοινό ονομάζονταν Βοιωτάρχες και ασκούσαν τη στρατιωτική εξουσία σε περίοδο πολέμου. Κάθε πόλη εξέλεγε έναν Βοιωτάρχη με εξαίρεση τη Θήβα που εξέλεγε δύο.

Ισχυρότερο κρατίδιο ήταν η Θηβαΐδα που είχε κέντρο την Θήβα και περιλάμβανε τις πόλεις που βρίσκονταν γύρω από τον Θηβαϊκό κάμπο και ανατολικότερα στην περιοχή γύρω από την λίμνη Υλίκη και στις ακτές του Βόρειου Ευβοϊκού κόλπου. Πόλεις που ανήκαν στην επικράτεια της Θήβας ήταν ο Γλίσαντας, ο Τευμησσός, η Ύλη, ο Σχοίνος και για μεγάλα διαστήματα το Ακραίφνιο[1] (Ακραιφία ή Ακραίφνεια), η Λάρυμνα και Ανθηδώνα. Νότια της Θήβας βρισκόταν η Ταναγραία με κέντρο την Τανάγρα η οποία περιλάμβανε τις πόλεις Άρμα, Μυκαλησσός, Ελεών, ενώ διατηρούσε και δύο επίνεια στις ακτές του Νότιου Ευβοϊκού κόλπου, την Αυλίδα και το Δήλιο.

Κατά το δεύτερο ήμισυ του 3ου π.Χ. αιώνα οι σχέσεις του Ωρωπού με το Κοινό των Βοιωτών γίνονται στενότερες και σε αυτό συμβάλλει και η μορφολογία του εδάφους η οποία επιτρέπει την εύκολη επικοινωνία των νότιων Βοιωτικών πόλεων με τον Ωρωπό. Το ίδιο συνέβαινε και με τις πόλεις της Χαλκίδας και της Ερέτριας. Έτσι, βλέπουμε μεταξύ των ετών 228-208 π.Χ. τον Ωρωπό να μετέχει στις Βοιωτικές γιορτές των Πτώων στην Ακραίφνεια και στα Μουσεία των Θεσπίων.

Ο Ωρωπός έγινε ισότιμο μέλος του Κοινού των Βοιωτών γύρω στο 287 π.Χ. και η περίοδος αυτή, ως το 146 π.Χ., είναι μία από τις σταθερότερες της ιστορίας του. Ωστόσο, οι Αθηναίοι πριν εγκαταλείψουν τον Ωρωπό και πιθανόν επειδή οι Ωρώπιοι είχαν εκδηλώσει τα φιλοβοιωτικά τους αισθήματα, μάλλον κατέστρεψαν τα τείχη της πόλης. Είναι όμως πιθανόν τα τείχη να καταστράφηκαν από σεισμό.

Το 229 π.Χ. το Κοινό των Βοιωτών – και ο Ωρωπός – συνάπτει συνθήκη συμμαχίας με το Κοινό των Αχαιών, αλλά στο τέλος του 3ου π.Χ. αιώνα και ολόκληρο τον 2ο π.Χ. αιώνα διέρχονται οικονομική κρίση. Η κρίση είναι εντονότερη στην Αθήνα και οδηγεί τους Αθηναίους να επιτεθούν και να λεηλατήσουν τον Ωρωπό το 156 π.Χ. Έτσι, οι Ωρώπιοι και οι Αθηναίοι προσφεύγουν στη Ρωμαϊκή Σύγκλητο για το διακανονισμό των διαφορών τους. Ο Ωρωπός ξαναβρίσκει την ανεξαρτησία του και επιστρέφουν στην πατρίδα οι διωγμένοι από τους Αθηναίους πολίτες.

Το 146 π.Χ., χρονιά που ο Ρωμαίος ύπατος Μόμμιος κατέστρεψε την Κόρινθο και υποδούλωσε την Ελλάδα, είναι ένα ορόσημο στην ιστορία της πόλης αφού ο κατακτητής στρατηγός διέλυσε όλες τις πολιτικές ομοσπονδίες, άρα και το Κοινό των Βοιωτών.

Πηγές:

Βικιπαίδεια: Αρχαία Βοιωτία.

Βλάχου B. (2010), Γεωμετρικός Ωρωπός: Η τροχήλατη κεραμεική και οι φάσεις της εγκατάστασης, διδ. Διατριβή, Αθήνα.

Γκικάκης Ι. (2007),  Η Ιστορία του Ωρωπού.

Μαζαράκης Α.Αι. (2014), "Κώμη" ή "Πόλις" ; Η περίπτωση του Ωρωπού Αττικής, Ειδικές Μορφωτικές Εκδηλώσεις, 5η Εκδήλωση.

Μαζαράκης Α. Αι., Λαιμού Ει., Βλάχου Β. (2020),  Ανασκαφές Ωρωπού: Πρωτογεωμετρική και Υποπρωτογεωμετρική Περίοδος (10ος – 9ος αι. π.Χ.), Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας.

Παριανού Ε. (2003), Οι αρχαιότητες του Ωρωπού, Διπλωματική Εργασία, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Βόλος.

Πετράκος Β. (1992), Το Αμφιάρειο του Ωρωπού, εκδ. ΚΛΕΙΩ.

https://www.ha.uth.gr/index.php?page=arch-research-pythagoras3   

 

---

[1] Όπως προκύπτει από το Ψήφισμα του Ακραιφνίου (Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών), σε περίοδο οικονομικής στενότητας διάφοροι ευεργέτες πρόσφεραν στην πόλη μία σειρά από υπηρεσίες: Ανάμεσα σε άλλα έδιναν σιτάρι στους αρτοποιούς και λάδι για το γυμνάσιο της πόλης.