Το Ησυχαστήριο του Αγίου Πορφυρίου (Μεταμόρφωσης του Σωτήρος) στο Μήλεσι

 

Το μοναστήρι – μετόχι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στο Μήλεσι Ωρωπού είναι γνωστό σε όλη την Ελλάδα, καθώς ιδρύθηκε από τον Όσιο Πορφύριο τον Καυσοκαλυβίτη χάρη στον οποίο αποτέλεσε σημαντικό προσκύνημα.

Ο Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης γεννήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 1906 στο χωριό Άγιος Ιωάννης της επαρχίας Καρυστίας Εύβοιας. Το κοσµικό του όνοµα ήταν Ευάγγελος Μπαϊρακτάρης. Καταγόταν από πολυµελή οικογένεια και ήταν το τέταρτο από τα πέντε παιδιά της οικογένειας. Ο πατέρας του ονοµαζόταν Λεωνίδας, ήταν ψάλτης στο χωριό και είχε συναναστραφεί τον άγιο Νεκτάριο. Επειδή η επταµελής αγροτική οικογένεια αντιµετώπιζε οικονοµικές δυσκολίες, ο πατέρας αναγκάστηκε να φύγει µετανάστης στην Αµερική, όπου εργάστηκε στην κατασκευή της διώρυγας του Παναµά.

Το 1978, μετά τη συνταξιοδότησή του από την ιερατική διακονία, ο γέροντας Πορφύριος ίδρυσε στα Τουρκοβούνια της Αθήνας το γυναικείο Ησυχαστήριο της Μεταµορφώσεως του Σωτήρος και αναγνωρίστηκε ως νοµικό πρόσωπο το 1981. Αρχικά, ήταν µία απλή λιθόκτιστη κατασκευή που από το 1948 και για αρκετά χρόνια αποτελούσε την κατοικία του. Το καλοκαίρι του 1979 µετεγκαταστάθηκε στο Μήλεσι Ωρωπού, αφού προηγουµένως έλαβε προφορική άδεια από τον επιχώριο µητροπολίτη Αττικής Δωρόθεο. Εγκαταστάθηκε σε ιδιόκτητο οικόπεδο, που κατάφερε να αγοράσει µε τις οικονοµίες του. Στην αρχή ζούσε σε ένα τροχόσπιτο κάτω από αντίξοες συνθήκες και λίγο αργότερα µετοίκησε σε ένα µικρό κελί από τσιµεντόλιθους, υποµένοντας αγόγγυστα τις δοκιµασίες της υγείας του.

Το όνειρό του ήταν να κτίσει ένα µοναστήρι, ως µετόχι του Ησυχαστηρίου της Μεταµορφώσεως του Σωτήρος. Έτσι, τα κτήρια του Μετοχίου στο Μήλεσι άρχισαν να κτίζονται το 1981 και προχώρησαν σταδιακά: Το Καθολικό θεμελιώθηκε το 1990, κατόπιν αδείας του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Σεραφείμ, ενώ ο σκελετός του ναού από οπλισμένο σκυρόδεμα ολοκληρώθηκε την άνοιξη του 1992, λίγους μήνες μετά την κοίμηση του γέροντα.

Στο Μήλεσι επισκεπτόταν τον γέροντα πλήθος χριστιανών, ζητώντας τη συμπαράστασή του μέσα από τις προσευχές και τις συμβουλές του. Γνώριζε συμβάντα της ζωής διάφορων ανθρώπων και με το διορατικό του χάρισμα έβλεπε στα μύχια της ανθρώπινης ψυχής, διάβαζε τις πιο κρυφές σκέψεις, τους λογισμούς, τα αισθήματα και έδινε τις ανάλογες συμβουλές.

Γνωρίζοντας ότι πλησιάζει το τέλος του, αναχώρησε τον Ιούνιο του 1991 για το Άγιον Όρος και την καλύβη του Αγίου Γεωργίου. Ένα μήνα μετά αναχώρησε για ποιμαντικούς λόγους για το Ησυχαστήριο της Μεταμορφώσεως στο Μήλεσι και τον Σεπτέμβριο επέστρεψε στο Άγιον Όρος. Αυτό ήταν το τελευταίο του ταξίδι: Τα ξημερώματα της 2ας Δεκεμβρίου 1991 κοιμήθηκε ήσυχα, όπως και έζησε, σε ηλικία ογδόντα πέντε ετών. Τα τελευταία λόγια του ήταν από την αρχιερατική προσευχή που αγαπούσε και επαναλάμβανε: «ἵνα ὦσιν ἕν». Η εξόδιος ακολουθία έγινε την επόμενη μέρα μετά από ολονύκτια αγρυπνία στο Κυριακό της σκήτης με πάνδημη συμμετοχή των Καυσοκαλυβιτών πατέρων. Η ταφή έγινε στο κοιμητήριο της σκήτης. Τρία χρόνια μετά την κοίμησή του έγινε η ανακομιδή των λειψάνων του. Οι πατέρες της συνοδείας του μετέφεραν και έθαψαν τα οστά του σε άγνωστο σημείο, σύμφωνα με την επιθυμία του γέροντα.

Είκοσι δύο χρόνια μετά την κοίμησή του, στις 27 Νοεμβρίου 2013, η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου προχώρησε στην αγιοκατάταξη του γέροντα Πορφυρίου και όρισε να τιμάται η μνήμη του στις 2 Δεκεμβρίου. Σχετικά με τον όσιο Πορφύριο έχουν γραφεί υμνολογικά έργα, πολλά άρθρα και βιβλία σε διάφορες γλώσσες.

Η διδασκαλία του Οσίου Πορφυρίου περιέχει και τις θέσεις του, σύμφωνα με τις οποίες η βασική διάσταση της Εκκλησίας είναι ο άκτιστος και μυστηριακός χαρακτήρας της, ενώ η ουσία της πνευματικής ζωής είναι η διαρκής πορεία προς την  ανακαίνιση του ανθρώπου. Ο αγώνας πρέπει να γίνεται απλά, αβίαστα, αποκλειστικά από αγάπη και όχι από φόβο. Επιπλέον, δεν πρέπει να γίνεται αντιληπτός.

Το Ησυχαστήριο τιμά τη μνήμη του στις 2 Δεκεμβρίου, ημέρα της κοίμησής του. Επίσης, πανηγυρίζει στις 6 Αυγούστου, στην εορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος.

Πηγές:

* Κεβρεκίδης Α.Λ. (2018), Σύγχρονες μορφές πνευματικότητας στον Ελλαδικό χώρο: Οι περιπτώσεις των αγίων Πορφυρίου, π. Ιάκωβου Τσαλίκη και π. Νικολάου Πλανά, Διπλωματική Εργασία ΑΠΘ & ΕΚΠΑ.

* https://www.monastiria.gr/iero-isixastirio-metamorfosews.../