Πρόκειται για ένα από τα αρχαιότερα γνωστά μνημεία του είδους. Σύμφωνα με ενδείξεις που παρέχουν τα αρχιτεκτονικά λείψανα της σκηνής, πρέπει να κατασκευάσθηκε αρχικά τον 5ο αι. π.Χ., μετά την περσική καταστροφή και την ανοικοδόμηση της πόλης, ενώ η περίοδος της μεγαλύτερης ακμής του ήταν ο 4ος αι. π.Χ.
Από την πρώτη οικοδομική του φάση σώζονται μόνο τα θεμέλια του σκηνικού οικοδομήματος και των παρασκηνίων. Δεν έχει γίνει, μέχρι τώρα, γνωστή η κάτοψη της ορχήστρας και η διαμόρφωση του κοίλου.
Η σημερινή μορφή του κοίλου και της ορχήστρας ανήκει στη δεύτερη φάση (περίπου στο 300 π.Χ.). Σε αυτή τη φάση το θέατρο έγινε μνημειώδες και με πολλές αρχιτεκτονικές και καλλιτεχνικές λεπτομέρειες. Είναι αξιοσημείωτο, ότι το κοίλο του θεάτρου δεν αξιοποίησε τις φυσικές πλαγιές της ακρόπολης, αλλά κατασκευάσθηκε πάνω σε τεχνητό λόφο με επιχωμάτωση και πολλούς αναλημματικούς τοίχους.
Στην πρώτη οικοδομική του φάση το κτήριο της σκηνής έμοιαζε με ανάκτορο, διέθετε πέντε συνεχόμενα ορθογώνια δωμάτια και βρισκόταν στο ίδιο επίπεδο με την κυκλική ορχήστρα, με την οποία επικοινωνούσε με τρεις εισόδους.
Η χωρητικότητά του ήταν 6.000 θεατές περίπου. Η κυκλική ορχήστρα του (διαμ. 22 μ.) που την περιέτρεχε ένα ημικυκλικό κανάλι ομβρίων υδάτων, συνδεδεμένο με δύο υπόγειους αγωγούς, ήταν καλυμμένη με κονίαμα και διακοσμημένη με δίχρωμα σχέδια που απεικόνιζαν κλήμα και σταφύλια.
Στην περίοδο ακμής του, τον 4ο αι. π.Χ., το θέατρο υπέστη μετατροπές και έλαβε σε μεγάλο βαθμό τη μορφή που βλέπουμε σήμερα. Το κοίλο διέθετε έντεκα κερκίδες, διαχωρισμένες από δέκα κλίμακες, που οδηγούσαν στο ανώτερο τμήμα του. Η κυκλική ορχήστρα μεταφέρθηκε κατά 8 μ. βορειότερα και κατασκευάσθηκε 3 μ. βαθύτερα από την προγενέστερη. Η σκηνή ενισχύθηκε, απέκτησε δύο παρασκήνια και στοά με ιωνική πρόσοψη που τα συνέδεε, ωστόσο, βρισκόταν πια σε υψηλότερο επίπεδο από την ορχήστρα. Αυτή η διαφορά ύψους καλύφθηκε με τη δημιουργία μιας θολωτής υπόγειας στοάς, η οποία οδηγούσε από τη σκηνή στο κέντρο της ορχήστρας, και πιθανότατα ήταν η «χαρώνεια κλίμακα», που εξυπηρετούσε την εμφάνιση στην ορχήστρα των θεών του Κάτω Κόσμου και των νεκρών κατά τις παραστάσεις.
Κατά την τρίτη οικοδομική φάση, μετά το 198 π.Χ., επεκτάθηκε το σκηνικό οικοδόμημα με την προσθήκη δύο διακοσμημένων με ζωγραφικά σχέδια πτερύγων και τοποθετήθηκε ένα προστατευτικό κιγκλίδωμα στην πρώτη σειρά των εδωλίων, προκειμένου να προστατεύονται οι θεατές κατά τους αγώνες των μονομάχων που λάμβαναν χώρα στο θέατρο.
Σήμερα, το μεγαλύτερο τμήμα από τις σειρές των εδωλίων έχει διαρπαγεί. Ωστόσο, εντυπωσιακά παραμένουν τα λείψανα της σκηνής και, κυρίως, η θολωτή υπόγεια δίοδος που οδηγούσε στο κέντρο της ορχήστρας. Το μνημείο ανασκάφηκε από την Αμερικανική Αρχαιολογική Σχολή και η τοπική Εφορεία Αρχαιοτήτων καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες για την αναστήλωσή του.
Πηγές:
Δήμος Ερέτριας: https://eretria.gr/page/to-arxaio-theatro-tis-eretrias
Κολώνια Ρ., Αρχαίο θέατρο Ερέτριας, ΔΙΑΖΩΜΑ: https://diazoma.gr/theaters/%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%BF-%CE%B8%CE%AD%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF-%CE%B5%CF%81%CE%AD%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%82/
Κωνσταντινίδου Δ. (2023), Η Συμβολή του Στρατηγικού Σχεδιασμού στην Ανάπτυξη της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και της Τοπικής Κοινωνίας: Οι περιπτώσεις της «ΑΡΕΘΟΥΣΑΣ» και της «ΕΡΕΤΡΙΑΣ» στο Νομό Ευβοίας, Διπλωματική Εργασία, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής: https://polynoe.lib.uniwa.gr/xmlui/bitstream/handle/11400/4335/%CE%9A%CE%A9%CE%9D%CE%A3%CE%A4%CE%91%CE%9D%CE%A4%CE%99%CE%9D%CE%99%CE%94%CE%9F%CE%A5%20%CE%A4%CE%95%CE%9B%CE%99%CE%9A%CE%9F.pdf?sequence=1&isAllowed=y
ΟΔΥΣΣΕΥΣ, Αρχαίο θέατρο Ερέτριας: http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=736
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου