Τοπωνύμια, γαίες και καθημερινή ζωή στον Ωρωπό κατά την Τουρκοκρατία

 

Αρχικά, κύριο χαρακτηριστικό  του οθωμανικού γαιοκτητικού συστήματος ήταν  η κρατική κτήση επί του εδάφους, δηλαδή οι  γαίες των τιμαρίων ήταν αναπαλλοτρίωτες και δεν μπορούσαν να  μεταβιβαστούν με πώληση, δωρεά ή κληρονομιά.

Περί τα μέσα του 17ου αιώνα, η Στερεά Ελλάδα και η Εύβοια ήταν διαιρημένες σε 12 ζιαμέτια και 168 τιμάρια. Στην υπόλοιπη όμως αττική ύπαιθρο εφαρμόστηκε το σύστημα της μικρής αγροτικής εκμετάλλευσης. Και στις δύο περιπτώσεις την υψηλή κυριότητα διατηρεί το κράτος, ενώ οι  αγρότες κατέχουν υπό όρους τη γη που καλλιεργούν. Έτσι είναι δυνατόν να  ερμηνευτεί και η ανεκτικότητα των Τούρκων σε ορισμένες προϋπάρχουσες  γαιοκτητικές μορφές.

Επικοινωνία/Διαφήμιση στο Ωρωπός History

 Ωρωπός History

Διαφημιστικές υπηρεσίες

Αρ. Γ.Ε.ΜΗ.: 169923403000

https://oroposhistory.blogspot.com/

 

Το Ωρωπός History αποτελεί έναν κόμβο για την Ιστορία του Δήμου Ωρωπού και για την παροχή διαφημιστικών υπηρεσιών διαδικτύου στην περιοχή μας. Επικοινωνήστε μαζί μας για τη διαφημιστική προβολή σας !

Η απότομη ερήμωση του Ωρωπού κατά την Τουρκοκρατία

Προκύπτει το ερώτημα: Τι μεσολάβησε από το 1676 που οι περιηγητές βρίσκουν τον Ωρωπό σε ακμή και με πολλά βυζαντινά μνημεία, μέχρι το 1806 που ο Leake βρίσκει την περιοχή ερειπωμένη ; Τι συνέβη σε αυτά τα 130 χρόνια ; Για να δώσουμε μια απάντηση, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη αφενός τις δύσκολες συνθήκες ζωής των υπόδουλων Ελλήνων κατά τους πρώτους δύο αιώνες της Τουρκοκρατίας και αφετέρου  τα ειδικότερα γεγονότα που συνέβησαν στον Ωρωπό κατά την περίοδο 1730 - 1770.

Οι εντυπώσεις του William Leake από τον Ωρωπό το 1806

 

Ο Βρετανός στρατιωτικός William Martin Leake(1777-1860) καταγράφει τις εντυπώσεις του από την περιοχή του Ωρωπού στο τετράτομο βιβλίο του Travels in Northern Greece (Περιηγήσεις στη Βόρεια Ελλάδα) το οποίο εκδίδει για πρώτη φορά το 1835 στο Λονδίνο[1].

Η αναφορά του Leake αρχίζει από τον Κάλαμο, στον οποίο φτάνει στις 30 Ιανουαρίου του 1806. Όπως γράφει, «η όψη του δείχνει έναν σχετικό πλούτο. Υπάρχουν αρκετά καινούρια διώροφα σπίτια, ασπρισμένα, με αποθήκες, στάβλους και εσωτερικές αυλές. Το σπίτι του προεστού έχει ακόμη και τζάμια στα παράθυρα».

Ο Ωρωπός στην οθωμανική εποχή …

 

Το 1455 ο Σουλτάνος Μουράτ Β’ ορίζει δούκα της Βοιωτίας (Θηβών) τον Φραγκίσκο Β’, ενώ οι Οθωμανοί κρατούν τη διοίκηση των Αθηνών. Εδώ ουσιαστικά αρχίζει η Τουρκοκρατία στον Ωρωπό, αφού ο Μουράτ μαζί με την περιοχή των Αθηνών αφαιρεί στη συνέχεια από τον Φραγκίσκο Β’ και την περιοχή του Ωρωπού και του Συκαμίνου. Έτσι λοιπόν ο τελευταίος δυτικός ηγεμόνας των κάστρων Ωρωπού και Συκαμίνου, Νερούτσος Πίτι, εκδιώκεται και καταφεύγει μαζί με τη γυναίκα του Λαοδάμεια και τα 11 παιδιά του στον ιδιόκτητο πύργο τους στην Παλιοπαναγιά, πλησίον των Θηβών, που παραμένουν Φραγκοκρατούμενες. Τέλος, το 1460, οι Οθωμανοί εκδιώκουν και τον Φραγκίσκο από τη Βοιωτία και γίνονται κυρίαρχοι αυτής.

Ο Ωρωπός από τα ρωμαϊκά χρόνια έως τη Φραγκοκρατία…

Με τα χρόνια που περνούν, στα χρόνια του αυτοκράτορα της Ρώμης Αυγούστου (63 π.Χ. - 14 μ.Χ.), ο Ωρωπός γίνεται οριστικά πια κτήση της Αθήνας. Η επικράτηση του Χριστιανισμού είχε ως αποτέλεσμα τη βαθμιαία εξαφάνιση της αρχαίας θρησκείας, αλλά στη θέση της παρηκμασμένης αρχαίας πόλης χτίζεται ο παλαιοχριστιανικός και πρωτοβυζαντινός Ωρωπός. Η εγκατάλειψη της παραλίας θα γίνει αργότερα και για πολλά χρόνια ο σημερινός Παλιός Ωρωπός, δυτικά της Σκάλας και σε απόσταση από τη θάλασσα, θα αντικαταστήσει την αρχαία πόλη.

O Ωρωπός από τον Πελοποννησιακό Πόλεμο έως τους ρωμαϊκούς χρόνους...

 

Κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο, το 411 π.Χ., οι Βοιωτοί σε συνεργασία με τους Ερετριείς και τους Ωρωπίους αποσπούν τον Ωρωπό από τους Αθηναίους και τον περιλαμβάνουν ξανά στο Κοινό των Βοιωτών. Η κατάληψη αυτή του Ωρωπού έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη νίκη των συμμάχων κατά τη ναυμαχία αυτού του έτους, διότι το λιμάνι του Ωρωπού χρησιμοποιήθηκε ως ορμητήριο του πελοποννησιακού στόλου.

Από την Ομηρική Γραία στον Ωρωπό του 5ου π.Χ. αιώνα ...

Αρχικά ο Ωρωπός λεγόταν Γραία, η περιοχή του Γραϊκή και οι κάτοικοι του Γραείς ή Γραίοι. Άποικοι της Γραίας εγκαταστάθηκαν στην Κάτω Ιταλία μαζί με Ευβοείς και από αυτούς οι Ρωμαίοι ονόμασαν όλους τους 'Έλληνες Graeci. Το Graeci έγινε Greci και ελληνιστί Γραικοί, μία ονομασία που επικράτησε στην Ελλάδα από τον 16^ο αιώνα μέχρι σήμερα. Έτσι λοιπόν και η Γραία έγινε σιγά-σιγά Graecia – Grecia και Greece.

Οι πρώτοι ερευνητές και περιηγητές του Ωρωπού…

Αρχαίοι και νεότεροι περιηγητές διασχίζοντας την περιοχή του Ωρωπού δίνουν πληροφορίες για τη μορφολογία του τόπου, τα ερείπια και τις επιγραφές που συνάντησαν καθώς και δημογραφικά στοιχεία. Οι σπουδαιότεροι αρχαίοι περιηγητές ήταν οι Ηρακλείδης, Παυσανίας και Στράβωνας, ενώ από τους νεότερους, που δίνουν περισσότερες πληροφορίες, ήταν οι Spon, Wheler και Leake.

Λίγα λόγια για το σήμερα…

Ο σημερινός Δήμος Ωρωπού ιδρύθηκε το 2010 με τη συνένωση  των Δήμων Αυλώνος, Καλάμου, Ωρωπίων και των Κοινοτήτων Αφιδνών, Καπανδριτίου, Μαλακάσας, Μαρκοπούλου, Πολυδενδρίου και Συκαμίνου σύμφωνα με τη Διοικητική Μεταρρύθμιση που είναι γνωστή ως «Πρόγραμμα Καλλικράτης». Καταλαμβάνει το σύνολο της Βορειοανατολικής Αττικής εκτεινόμενος από τον Ευβοϊκό Κόλπο έως τους πρόποδες της Πάρνηθας κι από τη λίμνη του Μαραθώνα έως τα σύνορα της Αττικής με την Βοιωτία.

Καλωσήλθατε στο Ωρωπός History...

 

Η περιοχή του Ωρωπού με τη φυσική της ομορφιά και με την ύπαρξη χώρων μεγάλης αρχαιολογικής, οικολογικής, ιστορικής, θρησκευτικής και αρχιτεκτονικής σημασίας, παρουσιάζει σημαντικές δυνατότητες μελλοντικής ανάπτυξης οι οποίες θα μπορούσαν να τη βγάλουν από τα αδιέξοδα που έχει περιέλθει λόγω των αλλεπάλληλων κρίσεων των τελευταίων ετών.