Ο Ωρωπός και το Κοινό των Βοιωτών

 

Χάρτης της αρχαίας Βοιωτίας

Το 313/312 π.Χ. ο Ωρωπός προσαρτάται στο Κοινό των Βοιωτών το οποίο αποτελούσε μια συμμαχία μικρών κρατιδίων, με κέντρο μία ισχυρή πόλη της Βοιωτίας. Οι εκπρόσωποι των πόλεων στο Κοινό ονομάζονταν Βοιωτάρχες και ασκούσαν τη στρατιωτική εξουσία σε περίοδο πολέμου. Κάθε πόλη εξέλεγε έναν Βοιωτάρχη με εξαίρεση τη Θήβα που εξέλεγε δύο.

Το μοναστήρι του Αγίου Τιμοθέου στην Προκόννησο

 

Απ’ όλα τα μοναστήρια που βρίσκονται στο νησί του Μαρμαρά, το πιο γνωστό είναι το μοναστήρι του Αγίου Τιμοθέου, του Πολιούχου Αγίου και προστάτη της Προκοννήσου που εορταζόταν με μεγάλες τιμές σε όλο το νησί.

Το Πολυδένδρι Αττικής: Ιστορία, πρόσωπα και μνημεία

 

Χτισμένο σε υψόμετρο 340 μέτρων, ανάμεσα σε ρεματιές και σε δάση, το Πολυδένδρι συνορεύει με το Καπανδρίτι και τις Αφίδνες. Απέχει 33 χιλιόμετρα από την Αθήνα και η εξέλιξη του πληθυσμού του σύμφωνα με τις τελευταίες απογραφές έχει ως εξής:

2001: 1.179 κάτοικοι

2011: 1.385 κάτοικοι

2021:1.221 κάτοικοι

Ο ναός του Προφήτη Ηλία και ο λόφος Λομπέρδι στη Σκάλα Ωρωπού

 

Γιορτάζει και φέτος o Προφήτης Ηλίας στη Σκάλα Ωρωπού, με το πατροπαράδοτο πανηγύρι του θυμίζοντας ταυτόχρονα τη σημαντική ιστορία του λόφου στον οποίο είναι χτισμένος, το Λομπέρδι.

Ναοί της Αγίας Μαρίνας στην Ανατολική Αττική

 

Η Αγία Μαρίνα ήταν Μικρασιάτισσα Χριστιανή αγία και μάρτυρας, που έζησε στα τέλη του 3ου αιώνα μ.Χ. στην Αντιόχεια Πισιδίας της Μικράς Ασίας. Η μητέρα της πέθανε λίγο μετά τη γέννησή της, ενώ ο πατέρας της, ο οποίος ήταν ειδωλολάτρης, ανέθεσε την ανατροφή της σε μια χριστιανή γυναίκα η οποία δίδαξε στην Αγία Μαρίνα τον Χριστιανισμό.

Το Καπανδρίτι και τα μνημεία του

Το Καπανδρίτι είναι χτισμένο σε υψόμετρο 340 μέτρων και συνορεύει με το Πολυδένδρι, τον Βαρνάβα, τις Αφίδνες, τον Άγιο Στέφανο, τον Μαραθώνα,τη Σταμάτα και τον Κάλαμο. Ανήκει διοικητικά στον Δήμο Ωρωπού.

Οι μεγαλύτερες δασικές πυρκαγιές στην Ανατολική Αττική κατά την περίοδο 1982 – 2023

Η περιοχή της Ανατολικής Αττικής πλήττεται από επαναλαμβανόμενες πυρκαγιές τα τελευταία τουλάχιστον 40 έτη. Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της  η Ομοσπονδία Συλλόγων Ωρωπού, οι φωτιές που εκδηλώθηκαν σε Κερατέα και Σταμάτα (30.06.24), κατέδειξαν με τον δραματικότερο τρόπο τόσο την σοβαρή αστοχία του κανονισμού πυροπροστασίας ακινήτων πλησίον δασικών εκτάσεων, όσο και  την εν γένει αστοχία της λογικής να δίνουμε περισσότερο βάρος στη διαχείριση πυρκαγιών όταν αυτές εκδηλωθούν, και λιγότερο στην προετοιμασία μέσω αποτελεσματικών και σύγχρονων μεθόδων πρόληψης και αποτροπής τους.

23 Ιουνίου: Το έθιμο του Κλήδονα

 

Ο σκοπός του τραγουδιού του Κλήδονα από τα Παλάτια θεωρείται από τους ωραιότερους του είδους του στην Ελλάδα. Η γυναικεία αυτή γιορτή με τις πανάρχαιες ρίζες διατηρήθηκε μέχρι πρόσφατα στα περισσότερα μέρη εγκατάστασης των Μαρμαρινών και φυσικά στα Νέα Παλάτια του Ωρωπού όπου αναβιώνει κάθε χρόνο αποτελώντας το δημοφιλέστερο έθιμο του καλοκαιριού.

Η Γυναικεία Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Καλολιβαδίου Καλάμου

 

Βορειoανατολικά της Αττικής, μεταξύ του Καλάμου και των Αγίων Αποστόλων, προβάλλει στο βάθος μιας κατάφυτης χαράδρας η Ιερά Μονή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.

Γραία, Δελφίνιον, Ωρωπός: Από τα Προϊστορικά Χρόνια έως την ακμή του 2ου αι. π.Χ.

Δεν είναι αρκετά ξεκάθαρο αν  η Ομηρική Γραία αφορούσε μόνο τον Μυκηναϊκό Ωρωπό ή κάλυπτε μια πολύ ευρύτερη περιοχή, τη Γραϊκή. Πάντως άποικοι της Γραίας εγκαταστάθηκαν στην Κάτω Ιταλία μαζί με Ευβοείς και από αυτούς οι Ρωμαίοι ονόμασαν όλους τους 'Έλληνες Graeci. Το Graeci έγινε Greci και ελληνιστί Γραικοί, μία ονομασία που επικράτησε στην Ελλάδα από τον 16^ο αιώνα μέχρι σήμερα. Έτσι λοιπόν και η Γραία έγινε σιγά-σιγά Graecia – Grecia και Greece.

29-5-1453: Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς

H Κωνσταντινούπολη είχε αντισταθεί σε περίπου 20 πολιορκίες. Η κατάκτησή της από τον σουλτάνο Μωάμεθ Β’ τον Πορθητή στις 29 Μαΐου του 1453 είναι η τελευταία πράξη ενός προβλέψιμου δράματος όπου έπαιξαν ρόλο ο σταδιακός κατακερματισμός του ελληνικού κόσμου, η  μόνιμη αναρχία και οι θρησκευτικές έριδες. Επίσης, επιβεβαίωσε την κυριαρχία των Οθωμανών που προηγουμένως είχαν κατορθώσει να επιβάλουν και να εδραιώσουν την εξουσία τους σε μεγάλο μέρος της Μ. Ασίας, καθώς και στη Βαλκανική Χερσόνησο.

Οι Πόντιοι πρόσφυγες του Ωρωπού και ο Ποντιακός Ελληνισμός

Την ίδια εποχή με τους Παλατιανούς (1923) ήρθαν στον Ωρωπό και αρκετοί Πόντιοι οι οποίοι εγκαταστάθηκαν αρχικά σε πρόχειρους καταυλισμούς στην παραλία της Σκάλας Ωρωπού για περίπου τρία έτη (1923-1926). Στον χώρο αυτόν (σήμερα στον αύλειο χώρο των Τοπικών Ιατρείων ΕΟΠΥΥ) ανήγειραν το 1926 το εκκλησάκι/προσκυνητάρι του Αγίου Γεωργίου. 

Μαλακάσα, Μήλεσι, Σφενδάλη: Ιστορικά στοιχεία και αξιοθέατα

 

Το Μήλεσι, με την πρώτη διοικητική διαίρεση του 1833 που όρισε τους δήμους της Ελλάδας, είχε ενταχθεί στον Δήμο Ωρωπού. Προσαρτήθηκε στη συνέχεια στον Δήμο Περαίας, με εξαίρεση το διάστημα 1840-41 που εντάχθηκε στον Δήμο Μαραθώνος. Στο διάστημα 1912 - 1934 πέρασε στην Κοινότητα Μαρκοπούλου και στο διάστημα 1934-2010 στην Κοινότητα Μαλακάσας.

«Τ’ Άη-Γιωργιού τη βραδινή» : Ολόκληρο το τραγούδι και η ιστορία του

 

Γιορτάζουν και φέτος τα Νέα Παλάτια συνεχίζοντας τη μεγάλη παράδοση από τα παλαιά Παλάτια του Μαρμαρά όπου ο χορός του Αη-Γιωργιού γινόταν στη μεγάλη πλατεία του χωριού κάτω από τον πλάτανο της παραλίας, με πάνδημη συμμετοχή. Το απόγευμα της γιορτής τ’ Άη-Γιωργιού, στο μέσο της πλατείας, τοποθετείται σε καταστόλιστο εικονοστάσι η εικόνα του Αγίου, που είναι φερμένη από την ομώνυμη εκκλησιά των Παλατιών της Προκοννήσου, και ολόγυρα αρχίζουν να χορεύουν όλοι το τραγούδι του.

«Σήμερα μαύρος ουρανός», μοιρολόι της Μεγάλης Παρασκευής στον Αυλώνα Αττικής

 

Τη Μεγάλη Παρασκευή οι γυναίκες του Αυλώνα πάντα στόλιζαν τον Επιτάφιο με λουλούδια από τις αυλές και τους κήπους τους και έψαλλαν τον επιτάφιο ύμνο μαζί με άλλα θρησκευτικά μοιρολόγια. Η ερευνήτρια Μαρία Μπουγέση παραθέτει το πιο γνωστό μοιρολόι  του χωριού, «Σήμερα μαύρος ουρανός»:

Το Πάσχα στον Ωρωπό: Οι Βίδες, τα Φελά, οι Στράκα-Στρούκες , τα Κεροκούβαρα και τα Κάρβουνα του Επιταφίου

 

Το έθιμο του Πάσχα επέβαλλε κατά την ώρα της Ανάστασης να ακουστούν οι «βροντές των αστροπελεκιών». Έτσι, μετά το 1827 και έως το 1900 περίπου, οι  άντρες έριχναν με τις κουμπούρες ή τα καριοφίλια τους μερικές «μπαταριές» για το έθιμο. Μετά το 1900 όμως, έως το 1950 περίπου, το έθιμο αυτό το ανέλαβαν οι νέοι του χωριού ίσως επειδή απαγορεύτηκε η χρήση όπλων.

Το Πάσχα στα Παλάτια του Μαρμαρά: Ο φανός, τα μπουφάκια, ο φόκος, ο γόμος και τα πειραχτικά στιχάκια

 

Το Πάσχα, ως η κορυφαία χριστιανική εορτή, είχε κεντρική σημασία και στην κοινότητα των Παλατιών του Μαρμαρά (Προικοννήσου). 

Το Μετόχι της Ιεράς Μονής Παναγίας των Βρυούλων

Μόλις 40 χιλιόμετρα από την Αθήνα, έξω από το Μήλεσι του Ωρωπού,  σε  μια φανταστική καταπράσινη πλαγιά, βρίσκεται το μετόχι της Παναγίας των Βρυούλων (ή Βουρλιώτισσας),  διακόνημα  του Μικρασιάτη  ιερέα π. Γαβριήλ Τσάφου. Ανήκει στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών με έδρα ένα μικρό μοναστήρι  στην Πλατεία Αμερικής  δίπλα από το εκκλησάκι του Αγίου Ανδρέου, όπου μαρτύρησε η Αγία Φιλοθέη, η κυρά των Αθηνών, και όπου σε αυτό το εκκλησάκι διακονεί από το 1967 σαν κατηχητής και από το 1974 σαν ιερέας ο Βουρλιώτης στην καταγωγή π. Γαβριήλ Τσάφος.

Το Χαλκούτσι Ωρωπού

 

Το Χαλκούτσι ανήκε μέχρι το 1912 στον Δήμο Ωρωπίων. Στη συνέχεια συνενώθηκε με τη Σκάλα Ωρωπού εκτός από το μικρό διάστημα 1966-67 που αποτέλεσε ξεχωριστή κοινότητα. Με το προεδρικό διάταγμα ΠΔ 34/2014, αναγνωρίστηκε ως Δημοτική Κοινότητα του Δήμου Ωρωπού.

Η υποδοχή των προσφύγων και μεταναστών στον Δήμο Ωρωπού

Με την προσφυγική κρίση που ξέσπασε το 2015, ο Δήμος Ωρωπού υποδέχτηκε πολλούς συνανθρώπους μας από χώρες του Τρίτου Κόσμου οι οποίοι αιτούνταν άσυλο. Έτσι, ενώ αρχικά φιλοξενήθηκαν εκτάκτως στο στρατόπεδο Γερακίνη της Μαλακάσας, από το 2022 λειτουργεί στον ίδιο χώρο οργανωμένο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου. Παράλληλα, τα μικρά παιδιά των αιτούντων άσυλο κατανεμήθηκαν σε σχολικές μονάδες του Δήμου προκειμένου να παρακολουθήσουν τη βασική τους εκπαίδευση.